بسته بندی از مهم ترین بخش های عرضه ی یک کالا است لذا باید مراقب غذاهایی باشیم که در معرض نور مستقیم خورشید هستند. به خصوص تنقلاتی مانند چیپس و پفک که در روزهای گرم تابستان بیرون از فروشگاه ها و زیر نور مستقیم خورشید نگهداری می شوند. کارشناسان معتقدند نور مستقیم خورشید باعث فاسد شدن غذا می شود. آزمایشگاه بسته بندی شما را در تشخیص این امر یاری می رساند.
آزمایشگاه تخصصی بسته بندی مواد غذایی فرا آزمون آریسا
افزودن ارزش به محصولات شما با بسته بندی شروع می شود.کیفیت و ایمنی بسته بندی و سایر اقلام مرتبط با مواد غذایی یک نگرانی اصلی برای همه مصرف کنندگان، مشاغل و دولت ها در سرتاسر زنجیره تامین جهانی است.
با انجام یک سری ارزیابیها و تستهای آزمایشگاهی پیشرفته در آزمایشگاه بسته بندی بر روی بستهبندی هایی که با مواد در تماس مسقیم هستند، اطمینان حاصل میکنیم که مواد بستهبندی شما تمام مقررات لازم و ضروری سازمان غذا و دارو را برای عرضه سریع و ایمن محصولات شما به بازار دارا می باشد.
تیم آزمایشگاه بسته بندی آریسا آماده است تا با توان خود، از برند و محصول شما حمایت کند.
اطلاعات تخصصی که از طریق آزمایش بسته بندی در اختیار قرار می گیرد عبارتند از:
- بسته بندی و آزمایش مهاجرت در تماس با مواد غذایی
- آنالیز حسی (تست نقطه ای)
- شره کردن رنگ
- مقاومت در برابر بزاق و عرق
- تخمین استفاده قابل پیش بینی
- ارزیابی ریسک فیزیکی
- تجزیه و تحلیل جامع ایمنی محصول
- آزمایش مواد محدود
- بیسفنول A، B
- REACH مواد بسیار نگران کننده (SVHC)
تجهیزات آزمایشگاه بسته بندی
با نگرانی های روزافزون نهادها برای حفظ محیط زیست ، انجام بهینه، بسته بندی محصولات اهمیت بسیاری یافته است. به همین دلیل آزمایشگاه های تست بسته بندی پیشرفت کرده و برای بسیاری از تولید کنندگان حیاتی شده اند.
انواعی از دستگاه ها وجود دارند که برای راه اندازی یک آزمایشگاه بسته بندی کاملاً مجهز ضروری هستند :
از طرفی، ماشین آلات آزمایش مواد مختلف برای ارزیابی مواد به کار برده شده در بسته بندی ضروری هستند. از این تجهیزات می توان برای بهینه سازی اجزای بسته بندی (مقوا، کاغذ، پالت و…) استفاده کرد تا ایمنی بار مطمئن و هزینه های شرکت قابل کنترل گردد.
از طرف دیگر ، ماشین های شبیه سازی حمل و نقل وجود دارند که شرایطی را ایجاد می کنند که نیروهایی را که یک بار هنگام ورود به چرخه توزیع متحمل می شود را تقلید می کنند. این امر باعث اطمینان از ایمنی بار و بهینه سازی سیستم بسته بندی می شود و از بروز مشکلات احتمالی که ممکن است بوجود آیند، جلوگیری می کند.
بسته بندی بهداشتی حافظ مواد غذایی
بسته بندی به عنوان کاور یا ظرف ، جهت حفظ کیفیت محصول، به حداقل رساندن ضایعات غذایی و کاهش استفاده از مواد نگهدارنده در محصول غذایی، مورد استفاده قرار می گیرد.
از مهمترین اهداف بسته بندی می توان به طراحی و تولید ظرف یا پوشش برای نگهداری و حفاظت از محصول در فاصله زمانی بین تولید تا مصرف در برابر آسیب های شیمیایی و فیزیکی در حین ارائه به بازار و مصرف کننده اشاره نمود.بسته بندی می تواند به شکل های مختلف نظیر بطری، قوطی، کیسه، شیشه و یا کارتن مورد استفاده قرار بگیرد که در این صورت محصول غذایی را از آلودگی های احتمالی نظیر آفات، میکروارگانیسم ها و سایر آلاینده ها محافظت می نماید.
بسته بندی به حفظ کیفیت بو، طعم و عطر ماده غذایی کمک کرده و اغلب سبب افزایش ماندگاری غذا می شود. همچنین بسته بندی محصول غذایی را در برابر از دست دادن رطوبت ایمن کرده و موجب حفظ تازگی محصول می شود.
هدف اصلی از بسته بندی
وظایف بسته بندی در آزمایشگاه آریسا درخصوص حفظ کیفیت و ایمنی محصولات در طول فرایند تولید تا مصرف به شرح ذیل است :
- بالا بردن طول زمان ماندگاری
- نگهداری از مواد غذایی درون بسته بندی در برابر عوامل محیطی و فیزیکی
- اطمینان از سلامت غذا در برابر میکروارگانیسم ها و آفات
- مقاومت در برابر تغییرات زیستی، شیمیایی و فیزیکی هنگام حمل ونقل، انبارداری و مصرف
- نمایش اطلاعات محصول به صورت برچسب، شامل: نام محصول، مواد تشکیل دهنده، نشانی و برند تولید کننده، تاریخ تولید و انقضا و…
- نمایش اطلاعات مربوط به ظروف پلاستیکی بسته بندی در کف ظرف شامل: نام شرکت، علامت فودگرید و…
- ارتقا سطح سلامت و ایمنی
مهمترین خصوصیاتی که در گزینش مواد بسته بندی حائز اهمیت هستند عبارتند از :
- عدم تاثیرپذیری بین محصول و ماده بسته بندی
- مقاومت پذیری مواد بسته بندی در برابر اکسیژن، بخار آب، برخورد ضربه و سوراخ شدن
- مقاومت ماده به کار برده شده در بسته بندی در مقابل حرارت
- عدم تاثیر سوء نور بر روی محصول غذایی
در اینجا می خواهیم یک نمونه از آزمون های بسته بندی، مربوط به بطری های آب معدنی (PET) برای شما از نمونه کارهای آزمایشگاه بسته بندی آریسا مثال بزنیم.
اصطلاحات و تعریف ها
مواد اولیه نو (دسته اول)
مواد اولیه نو به پلیمرهای گفته می شود که توسط تولید کننده پلیمر تولید و برای بار اول جهت تولید ظروف پلیمری مورد استفاده قرار می گیرند.
مواد برگشت شده از خط تولید
مواد برگشتی از خط تولید شامل ضایعات ایجاد شده در زمان تولید است که در همان مکان مجدداً با رعایت شرایط و اصول بهداشتی و فنی به خط تولید بازگردانده میشوند.
مواد بازیافت شده
مواد بازیافت شده شامل انواع محصولات پلاستیکی است که قبلا مورد استفاده قرار گرفتهاند و به شکلهای مختلف و گوناگون جمع آوری و بازیافت می گرند.
تولید کننده
تولید کننده به واحد تولیدی گفته می شود بطری های پی آی تی تولید می کند.
مصرف کننده اولیه
مصرف کننده اولیه به واحد تولیدی گفته می شود که با تهیه و استفاده از بطری های پی آی تی محصول تولید شده خود را دسته بندی و عرضه می نماید.
مصرف کننده نهایی
مصرف کننده نهایی به شخصی گفته میشود که محتوی داخل بطری را مصرف میکند.
طبقه بندی بطری ها در آزمایشگاه بسته بندی
بطری های پی ای تی با توجه به ویژگی ها و اشکالشان در آزمایشگاه بسته بندی آریسا طبق دسته بندی زیر طبقه بندی می گردند:
بطری های معمولی A
ویسکوزیته ذاتی رزین مورد استفاده در ساخت بطری های معمولی با حداقل ۰/۷۴ دسی لیتر بر گرم می باشد.
بطری های مقاوم در برابر فشار داخلی B
ویسکوزیته ذاتی رزین مورد استفاده در ساخت بطری های مقاوم در برابر فشار داخلی باید حداقل ۰/۸ دسی لیتر بر گرم باشد.
بطری های مقاوم در برابر شرایط پاستوریزاسیون C
ویسکوزیته ذاتی رزین مورد استفاده در ساخت بطری های مقاوم در برابر شرایط پاستوریزاسیون باید ۰/۸۵-۰/۷۵ دسی لیتر بر گرم باشد.
شرایط بطری ها در آزمایشگاه بسته بندی آریسا
مواد مورد مصرف در ساخت بطری های پی ای تی مطابق با ویژگی های استاندارد باید شرایط زیر را داشته باشد:
کلیه مواد مصرفی باید دارای قابلیت تماس با مواد غذایی بوده و دارای پروانه ساخت و یا مجوز ورود و مصرف از مراجع دارای صلاحیت باشد.
مواد اولیه باید نو و غیر بازیافتی متشکل از اجزای کاملاً شناخته شده و فاقد ترکیبات مضر برای سلامت مصرف کننده باشد.
استفاده از از مواد برگشتی از خط تولید کارخانه و مواد بازیافتی مجاز نمی باشد.
هنگامی که آزمایش بطری در حال انجام است نباید هیچ گونه تاثیری بر محتوای داخل بطری داشته باشد.
ویژگی بطری ها در آزمایشگاه بسته بندی آریسا
وضعیت ظاهری
طراحی و شکل بطری باید به گونه ای باشد که علاوه بر انطباق آن با ویژگی های استاندارد، مصرف کننده نهایی بتواند به راحتی از محتوای آن استفاده نماید.بطری های تولید شده باید فاقد هرگونه عیب و ایرادی مانند: ترک، بو، حفره، رگه، حباب، آثار مربوطه به سوختگی و یا عدم ذوب کافی مواد اولیه و زوائد باشد.
یکنواختی شفافیت یا ماتی
بطری های تولید شده باید از ماتی یا شفافیت یکنواخت در کلیه قسمت هایی که نسبت به محور تقارن قائم وضعیت مشابه دارند، برخوردار باشند.
گنجایش
که به دو بخش تقسیم می شود:
گنجایش اسمی
گنجایش بطری های پی ای تی باید بر پایه مشخصات کاربردی آنها و متناسب با مقادیر تعیین شده در استاندارد ملی مربوط به محتوی باشد.
گنجایش کامل
گنجایش کامل در پایه مشخصات محتوا باید متناسب با گنجایش اسمی باشد.
جرم بطری
منظور از جرم بطری در این استاندارد جرم بطری خالی، بدون برچسب نشانه گذاری، بدون در و لوازم دربندی آن می باشد. بطری یاید بر اساس کاربرد و زمان ماندگاری محتوی چنان تولید شده باشد که با ویژگی های استاندارد مطابقت داشته باشد.
ضخامت
ضخامت بطری باید در تمام قسمت هایی که نسبت به محور تقارن قائم وضع مشابه دارند، یکسان باشد.ضخامت نقاط مختلف بطری در فرایند آزمایشگاه بسته بندی بر اساس مشخصات زمان ماندگاری محتوی باید چنان انتخاب شود که بطری مورد نظر در هیچ یک از آزمون های تعیین شده در این استاندارد دچار آسیب نگردد.
نمونه برداری
نمونه برداری از بطری های پی ای تی در محل تولید و کارخانجات مصرف کننده بر اساس استاندارد ملی ایران( ۲۳۰۵) انجام می گردد.
روش های آزمون در آزمایشگاه بسته بندی آریسا
روش آزمون سازگاری
وسائل و مواد لازم
الف) خانه و یا هر محفظه مناسبی که بتواند دما را در حدود ۵۰±۲ درجه سلسیوس نگهداری کند.
ب) تعداد حداقل آزمونه
پ) فرآورده مورد نظر جهت آزمون سازگاری(محتوا) به مقدار کافی
روش کار
الف) آزمون ها را به اندازه گنجایش اسمی آنها از فراورده مورد نظر برای بسته بندی( محتوی) پر کنید و در آن ها را با درپوش های مربوطه به طور کامل و مطمئن ببندید.
ب) آزمون ها را مدت ۲۸ روز در داخل گرمخانه با دمای (۵۰+- ۲) درجه سلسیوس نگه دارید.
پ) در پایان مدت آزمون، آزمونه ها را با دقت از لحاظ بروز هرگونه تغییراتی از قبیل ایجاد ترک در بطری، تغییر وزن، تغییر رنگ و تغییر شکل بررسی کنید نتیجه را گزارش نمایید.
روش اندازه گیری گنجایش
روش اندازه گیری گنجایش اسمی
فراورده موجود در بطری را در طول آزمایش بسته بندی به آرامی درون یک استوانه مدرج متناسب با گنجایش درج شده بر روی بطری بریزید.استوانه مدرج باید بر روی صفحه صاف تر قرار گیرد. سپس از مقابل آن، مقدار محتوا را بر حسب میلی لیتر یادداشت و گزارش نمایید.
روش اندازه گیری گنجایش کامل
بطری خالی را به آرامی از آب با دمای(۲۳±۱) درجه سلسیوس پر کنید تا سطح آب کاملاً همسطح دهانه بطری شود. سپس طبق روش ذکر شده در بالا آب داخل بطری را با استفاده از استوانه مدرج یادداشت و گزارش نمائید.
روش آزمون ایستایی ( پایداری)
وسایل و مواد لازم
الف) یک صفحه صاف و مسطح که با سطح افقی زاویه ۱۵ درجه داشته باشد.
ب) تعداد حداقل سه آزمونه
روش کار
الف) آزمون ها را به اندازه گنجایش اسم آنها از آب با دمای(۱±۲۳)درجه سلسیوس پر کنید و در آن ها را با درپوش های مربوطه به روش معمولی ببندید.
ب) آزمون ها را به طور قائم از کف بر روی صفحه شیبدار قرار دهید تعادل، ایستایی، واژگونی و یا ریزش محتوا را با دقت بررسی کرده و نتیجه را گزارش کنید.
روش آزمون مقاومت به ضربه (سقوط آزاد)
وسایل و مواد لازم
الف) یک صفحه تخت، صاف و سخت بتنی یا فلزی متصل به یک ستون یا میله عمود بر آن که با فاصله منظم و مساوی ۱۵ سانتی متری تا ارتفاع ۱۵۰ سانتی متری نشانه گذاری شده باشد.
ب) حداقل ۱۰ بطری ( آزمونه)
روش کار
الف) آزمون ها را اندازه گنجایش اسمی آن ها، از محتوی با دمای ۱± ۲۳درجه سلسیوس پر کنید و در آن ها را با درپوش های مربوطه به روش معمولی ببندید.
ب) آزمونه ها را به دو بخش پنج تایی تقسیم کنید.
پ) آزمون های بخش اول را از ارتفاع ۱۲۰ و۲۰ سانتی متری چنان رها کنید که با کف به سطح برخورد کنند.
ت)آزمون های گروه دوم را از همان ارتفاع چنان رها کنید که به حالت افقی و با بدنه به سطح کف برخورد کنند.
در پایان، آزمون ها را به دقت از لحاظ بروز هرگونه آسیب و یا نشتی مورد بررسی قرار دهید و نتیجه را یادداشت نمایید.
روش تعیین مقاومت بطری به فشار( عمودی)
وسایل لازم
الف) دو صفحه صاف تخت تخت با ابعاد ۴۰*۴۰ سانتی متر
ب) وزنه یا وسایل مشابهی که به عنوان عامل ایجاد فشار بر روی نمونه مورد استفاده قرار گیرد.
پ) تعداد حداقل ۹ بطری ( آزمونه)
روش کار
الف) آزمونه ها را با اندازه گنجایش اسمی آن ها از محتوی با دمای (۱+ _۲۳) درجه سلسیوس پر کنید و سپس در آن ها را با درپوش های مربوطه به روش معمولی ببندید.
ب) بطری ها را به طور منظم بر روی یکی از صفحه ها قرار دهید و صفحه دیگر را چنان بر روی بطری ها قرار دهید که فاصله آنها از جاذبه های صفحه رویی و زیری یکسان باشد.
پ)با استفاده از وزنه های مناسب، باری معادل سه برابر مجموع وزن بطری های تحت آزمون بر روی صفحه رویی قرار دهید چنان که فشار به طور یکنواخت بر تمام بطری ها اعمال شود.
ت) بعد از ۲۴ ساعت بطری های تحت آزمون را از لحاظ بروز هرگونه مشکل، آسیب و یا نشتی با دقت مورد بررسی قرار دهید و نتیجه را یادداشت و گزارش نمایید.
روش اندازه گیری مقاومت در برابر فشار داخلی
وسایل مورد نیاز
دستگاه های گوناگونی که برای ایجاد فشار و اندازه گیری آن، هم به طور پیوسته هم غیر پیوسته موجود باشد.
بطری ها را می توان از نظر مقاومت در برابر فشار داخلی با استفاده از یک وسیله هیدرواستاتیک در دمای محیط مورد آزمون قرار داد.
روش کار
الف)لوله رابط دستگاه اعمال فشار را به دهانه بطری خالی وصل نمایید.
ب)فشار آب را به تدریج زیاد کنید تا جایی که امکان پذیر بوده و تغییر شکل غیر قابل بازگشت داده یا بترکد، سپس فشار وارد شده را یادداشت نمایید.
پ) سرعت ازدیاد فشار را می توان با استفاده از دستگاه رگلاتور تنظیم نمود.
چنانچه ازدیاد فشار با دست انجام شود، سرعت ازدیاد فشار را می توان به میزان دوبار در هر ۳۰ ثانیه تنظیم کرد.
روش آزمون نشت دربندی (نشت محتوا)
الف) حداقل سه بطری را به اندازه گنجایش اسمی آنها از آب یا فرآورده مورد نظر برای بسته بندی پر کنید،در آزمون ها را با درپوش های مربوط با گشتاور (۲/۷±۰/۱)نیوتن متر ببندید.
ب) آزمونه ها را به طور عمودی و وارونه به حالت معلق به مدت ۱۰ دقیقه بر روی یک صفحه سفید نگه دارید. آزمونه ها را خالی کنید و مجددا مطابق روش فوق، ۲۰ بار متوالی آنها را پر و خالی کنید.
پ) درپایان، وضعیت دربندی آزمونه ها را با بررسی اطراف دهانه و صفحه سفید، از نظر محتوا با دقت بررسی کنید و نتیجه را گزارش نمایید.
روش آزمون نفوذناپذیری دربندی( تبادل هوا)
وسایل و مواد لازم
الف) کمپرسور مجهز به دستگاه قطع و وصل مقدار هوای خروجی
ب) حداقل سه عدد بطری (آزمونه)
روش کار
الف)آزمونه ها را از کف( ترجیحا و در صورت امکان از وسط کف بطری) به وسیله میلگردی با اندازه مناسب سوراخ کنید. در آزمونه را با درپوش مربوطه با گشتاور ۲۷± ۰/۱ نیوتن متر ببندید.
ب) فشار هوایی معادل ۲۰ کیلو پاسکال از طریق یک لوله و با روش مناسبی از محل صدا آزمونه به داخل آن وارد کنید. به نحوی که از محل ورود لوله به کف بطری نشت وجود نداشته باشد.
پ) آزمونه تحت فشار را از قسمت دهانه به داخل ظرف محتوی آب وارد کرده و محل دربندی را از لحاظ خروج هوا به صورت حباب بررسی و نتیجه را یادداشت و گزارش نمائید.
روش آزمون چسبندگی چاپ مخصوص در آزمایشگاه بسته بندی آریسا
وسائل مواد لازم
الف) نوار چسب پلاستیکی با پهنای حداقل ۱۸ میلیمتر
ب) تعداد حداقل سه آزمونه
روش کار
نوار چسب را روی قسمت جاپ شده آزمونه بچسبانید و فشار دهید به گونه ا ی که هیچگونه حبابی در زیر نوار به وجود نداشته باشد. انتهای نوار را به آرامی چنان بردارید که با قسمت چسبیده زاویه ۹۰ درجه داشته باشد. پس از ۱۵ ثانیه، نوار چسب را با سرعت تقریباً یک سانتی متر بر ثانیه از روی آزمونه جدا کنید.
آزمون را دو بار دیگر و هر بار بر روی قسمت های دیگری از چاپ روی آزمونه با همان ترتیب تکرار کنید.پس از انجام آزمون، نتیجه را با دقت از نظر مقدار چاپ جدا شده به وسیله نوار چسب یادداشت و گزارش نمایید.
روش اندازه گیری ویسکوزیته ذاتی
این آزمون باید بر اساس استانداردهای (ASTM D-603 (PET و ASTM D-2857 انجام پذیرد.
روش اندازه گیری مهاجرت عمومی
آزمون مهاجرت باید مطابق استاندارد EN 1186-1 انجام پذیرد.
بسته بندی
بسته بندی بطری های خالی
بسته بندی بطری های پی ای تی مطابق با این استاندارد به منظور حفظ شرایط بهداشتی، باید به گونه ای باشد که در زمان نگهداری در انبار و نقل و انتقال مانع از آسیب دیدن بطری ها بر اثر فشار، ضربه و سایر صدمات احتمالی و آلوده شدن به وسیله آلاینده های مختلف مانند گرد و غبار، باد، باران و حشرات گردد و نوع بطری (A.B.C) با توجه به کاربری آن باید بر روی بسته بندی ثانویه قید گردد.
نشانه گذاری بطری های خالی
آگاهی های زیر باید به طور خوانا در قسمت بیرونی ته هر بطری توسط تولید کننده هک گردد:
نشانه گذاری بازیافت مطابق استاندارد ملی ایران به شماره ۸۶۷۶
نام شرکت تولید کننده و یا آرم تجاری آن